Kleipijpen: sigarettenpijpjes 19e eeuw
In de polder Achterwillens te Gouda zijn in de tachtiger jaren van de 20e eeuw grote hoeveelheden kleipijpen/pijpenkoppen gevonden. Een deel van deze polder is in de 19e eeuw gebruikt als stortplaats om er huisvuil en industrieel afval te dumpen. Met name de belangrijkste Goudse pijpenfabrieken van P.J. van der Want en P. Goedewaagen hebben in dit gebied in de 19e eeuw veel pijpenafval gestort. Bij de bouw van een nieuwe woonwijk kwam veel van dat stortmateriaal aan de oppervlakte. Tussen de duizenden pijpenkoppen die werden aangetroffen bij graafwerkzaamheden ook een hele serie van bewerkte sigaretten/sigarenpijpjes, die aan het eind van de 19e eeuw in zwang kwamen in de tijd dat het roken van sigaretten en sigaren steeds populairder werd.
Sigaretten/sigaarpijpjes (Ds95FM) met de voorstelling van Mercurius. Ca. 1880. Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens.
Vervaardigd door diverse Goudse pijpenmakers.
Het middelste Mercuriuskopje is met de hand ingekleurd en omstreeks 1960 gemaakt
door de Goudse pijpenmaker De Jong
Hendrik van der Pool
Kleipijp (Ds95FM31) Sigarenpijpje met voorstelling Mercurius. Gouda. Hielmerk: WL gekroond. 1850-1874.
Pijpenmaker: Hendrik van de Pool. Vindplaats: Gouda/Achterwillens.
Sigaretten/sigaarpijpje (Ds95FM) Figuraal met de voorstelling van man. 1839-1874. Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens
Hielmerk: WL gekroond. Pijpenmaker: Hendrik van der Pool
Kleipijp (DS36FMgeennummer) Figuraal met gezicht. Gouda. 1839-1874. Hielmerk: WL gekroond. Pijpenmaker: Hendrik van der Pool
Vindplaats: Reeuwijk/tuinderij
P. Goedewaagen & Zoon
Kleipijp (Lade20FM591) Figuraal met de voorstelling van man. 1839-1874. Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens
Hielmerk: gekroonde IWI. Pijpenmaker:P. Goedewaagen & Zoon.
Vindplaats: Gouda Achterwillens
Sigaretten/sigaar-reclamepijpje met op de ketel de tekst:
Café Rest De Harmonie Markt De Waag Gouda. Ca. 1880. Bodemvondst: Gouda/polder Achterwillens
Pijpenmaker: P.J. van der Want te Gouda
Sigarenpijp (recht model). Ca. 1880
Bodemvondst: Gouda/polder Achterwillens
Sigaretten/sigaarpijpje (part verz) met de voorstelling van Koning Willem III. Ca. 1880. Bodemvondst: Gouda/ polder Achterwillens
Kleipijp (lade23FM1100) sigaretten/sigaarpijpje met het bandstempel op de steel van P. Goedewaagen & Zoon.
Ca. 1900. Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens.
Kleipijp (lade23FM519) sigaretten/sigaarpijpje met kleine pukkeltjes wat is bruin gekleurd.
Ca. 1900. Vindplaats: onbekend.
Kleipijp (Lade66RS29), Sigaret/sigaarpijpje met kort steeltje met een kabouter liggend op de steel. Ca. 1950.
Deze kleipijp is gemaakt bij de pijpenfabriek: P. Goedewaagen & Zoon
Sigaretten/sigaarpijpje(lade22FM525) met de voorstelling van Mercurius/Neptunes. Eind 19e eeuw. Pijpenmaker: Goudse pijpenmaker
Vindplaats: Reeuwijk industrieterrein Zoutman.
Sigaretten/sigaarpijpje (lade22FM1790) met hand die beker vast houd. Op de beker bloemen. Eind 19e eeuw.
Pijpenmaker: Goudse pijpenmaker
Vindplaats: onbekend
Sigaretten/sigaarpijpje (L39FM040) met ribbelstructuur op de ketel rondom. Ca. 1900. Geen hielmerk. Pijpenmaker onbekend.
Vindplaats: Gouda/ polder Achterwillens.
Sigaretten/sigaarpijpje (L39FM045) met ribbelstructuur op de ketel rondom. Ca. 1900. Hielmerk: 54 gekroond. Pijpenmaker: P.J. van der Want.
Vindplaats: Gouda/ polder Achterwillens.
Kleipijp (DsPR1FM028).
Gouda. Sigaretten/sigaar.
EENDRACHT. Merken: M gekroond en AVB.
1851-1885.
Pieter Jacobus van der Want
Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens
Kleipijp (DsPR1FM029).
Gouda. Sigaretten/sigaar.
Merken: Wapen Haarlem en Hollandse Leeuw.
1840-1995
Pieter van Rijk of Cornelis Jan Christiaan Prince ?
Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens
Opmerking: Het Wapen van Haarlem was van 1814 - 1846 in het bezit van Pieter van Rijk en Staande Leeuw vanaf 1870 in het bezit van Cornelis Christiaan Prince. Het het onduidelijk of we de decoratie moeten lezen als merk of zomaar als versiering.
Kleipijp (DsPR1FM029). Gouda. Sigaretten/sigaar.
Merken: Wapen Gouda en molen (vaag) in Lauwerkrans. 1840-1880. Frans Simon Sparnaaij
Vindplaats: onbekend
Opmerking: Frans had ook een Polkapijp met het Wapen van Gouda en het merk Molen in zijn assortiment
Kleipijp (Ds99FM17). Gouda. Sigaretten/sigaar.
Merken: VOC 1840-1880.
Simon van Loon of Johannes van Bovene
Vindplaats: Gouda/ polder Achterwillens
Kleipijp (Lade22FM1162). Bol type Sigaretten/sigaar. Gouda. Merk: GN gekroond. Pijpenmaker: Fa. S. Sparnaaij & Zoon.
Vindplaats: Gouda Kattensingel Wasserij De drie notenbomen pijpenstort Sparnaay.
Sigaretten/sigaarpijpje in rood (lade44FM046) met leliebladen. Handelsnaam leliesigaar. 2e helft 19e eeuw.
Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.
Sigaretten/sigaarpijpje in rood rechts (lade44FM047) met leliebladen. Handelsnaam leliesigaar. 2e helft 19e eeuw.
Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.
Sigaretten/sigaarpijpje in rood rechts (lade44FM048). Bolvormig niet bewerkt. 2e helft 19e eeuw.
Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.
Sigaretten/sigaarpijpje (lade23FM1098) met leliebladen. Handelsnaam leliesigaar. 2e helft 19e eeuw.
Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.
Sigaretten/sigaarpijpje (lade44FM044) met leliebladen. Handelsnaam leliesigaar. 2e helft 19e eeuw.
Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.
Sigaretten/sigaarpijpje (lade22FM1198) met leliebladen en bovenrand met parelrand. Handelsnaam leliesigaar. 2e helft 19e eeuw.
Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.
Sigaretten/sigaarpijpje (lade39FM043) met leliebladen en bovenrand met parelrand. Handelsnaam leliesigaar. 2e helft 19e eeuw.
Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.
Sigaretten/sigaarpijpje (lade39FM049) met in een ketting bloemetjes. 1869 - 1897. Opmerkelijk, dit pijpje heeft nog steeds aan twee kanten
op de hiel het bijmerk stadswapen Gouda. Hielmerk: 94 gekroond. Firma Jan Prince en Cie .
Sigaretten/sigaarpijpje (lade23FM661) met eikenbladen. Goudse productie. 2e helft 19e eeuw.
Vindplaats: Gouda polder Bloemendaal geluidswal langs A-12
Sigaretten/sigaarpijpje (lade23FM609) met eikenbladen aan de onderkant. Goudse productie. 2e helft 19e eeuw.
Vindplaats: Reeuwijk tuinderij
Sigaretten/sigaarpijpje (SS12) met op de steel/ketel een liggende herder met staf. Goudse productie maar onbekend
welke fabriek. Ca. 1900
Sigaretten/sigaarpijpje (lade23FM1059) met een paard. Ca. 1900. Pijpenfabriek: P. Goedewaagen & Zoon.
Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens
Sigaretten/sigaarpijpje (part verz) in de vorm van een hoorn met een reiger of ooievaar erop in het rood. Ca. 1880.
Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens
Sigarettenpijpje (lade26FM008) in de vorm /sigaar van een hoorn met een reiger of ooievaar erop in het zwart. Ca. 1880.
Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens
Sigaretten/sigaarpijpje (DsPR1FM009)) in de vorm van een hoorn met een hond. Ca. 1880. Pijpenmaker: P. van der Want. Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens
Catalogus P van der Want Gz
Sigaretten/sigaarpijpje (lade26GM013) in de vorm van een hoorn met een hond. Ca. 1880. Pijpenmaker: P. van der Want. Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens
De Goudse pijpenmakers deden veel moeite om in een moeilijke tijd, waarin veel mensen de overstap maakten naar het roken van sigaretten en sigaren alsnog een graantje mee te pikken door het vervaardigen van sigarettenpijpjes (ze werden gebruikt als hulpstuk waar je dan je sigaret of sigaar in kon steken).
Sigaretten/sigaarpijpje (Ds95FM)van een man met baard. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Sigaretten/sigaarpijpje(lade39FM) bewerkt met aan de steel een hondenkopje. Ca. 1880.
Vindplaats: Gouda/Achterwillens
Sigaretten/sigaarpijpjes(Ds95FM) van een man met snor en sikje in wit en rood. Ca. 1880. Gouda.
Pijpenmaker: Willem Wagenaar
Vindplaats: Gouda/Achterwillens
Sigaretten/sigaarpijpje(part verz) in de vorm van een
hoorn met een konijn. Ca. 1880. Vindplaats: Gouda/Achterwillens
Sigaretten/sigaarpijpjes (part verz) in de vorm van een hoorn met de gelaarsde kat, in de kleuren wit, rood en zwart. Ca. 1880.
Op de steel de tekst: DE GELAARSDE KAT. Gouda. Ca. 1900. Pijpenmaker: Firma P. Goedewaagen & Zoon .
Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens.
Pijpencatalogus No. 6. N.V. Goedewaagens ± 1900
Sigaretten/sigaarpijpjes (part verz) in de vorm van een hoorn met een leeuw. Ca. 1880. Pijpenmaker: Firma P. van der Want Gzn. Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens.
Catalogus P van der Want Gz
Konijn op de steel. Dit sigaretten/sigaarpijpje (lade26FM014) betreft w.s. Goudse Productie (Goedewaagen?) maar is later vrijwel zeker in Friesland geglazuurd. Het gaat hier om een imitatie van Friese kerfsnede.
Vindplaats: onbekend
Kleipijp (lade26FM009) met Figuraal sigaretten/sigaarpijpje met koe die gemolken wordt. Voorzijde ketel landbouwwerktuigen
omringd door een korenaren krans. Tekst op steel deels aanwezig: LANDBOUWTENTOONSTELLING /
Rechts: GOUDA 31 AUGS : 3 SEPT : 1909. Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.
Sigaretten/sigaarpijpje(FM) in de vorm van een zwijn.
19e eeuw. Vindplaats: Gouda Drapiersteeg. B. van der Maas. De complete kleipijp heeft een steel van ca. 30 cm.
Drie verschillende sigaretten/sigaarpijpjes (part verz) met
stoomtreinen. Ca. 1870-1900.
Pijpenmaker: P. Goedewaagen & Zoon of P. van der Want Gz
Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens
Sigaretten/sigaarpijpje (lade26FM012) met een stoomtrein.
Ca. 1870-1900. Pijpenmaker: P. Goedewaagen & Zoon of P. van der Want Gz
Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens
Catalogus P. van der Want Gz ± 1910
Catalogus. P. Goedewaagen & Zoon nummer 6 van ± 1912
klein Kleipijpje (part verz) (sigaret/miniatuur) met de voorstelling van een dier (eekhoorn met krulstaart) die onderliggend
symbolisch de Atlas met de wereldbol vasthoudt. De pijp heeft een klein gaatje van de wijer die verkeerd is ingestoken bij het maken
van het rookkanaal. Gouda. Ca. eind 19e eeuw. P. Goedewaagen.
Lade26FM010
Sigaretten/sigaarpijpjes in de vorm van een hoorn met een
paard op de steel. Ca. 1880.
Pijpenmaker: P. Goedewaagen & Zoon of P. van der Want Gz
Vindplaats: Achterwillens Gouda
Catalogus P. van der Want Gz
Lade26FM011
Vindplaats: onbekend
Sigaretten/sigaarpijpje(part verz) in de vorm van een hoorn met een kip. Ca. 1880. Pijpenmaker: Firma P. van der Want Gzn.
Vindplaats: Achterwillens Gouda
Catalogus P van der Want Gz
Sigaretten/sigaarpijpje (Ds95FM) van een man met baard in rood. Ca. 1880. Vindplaats: Achterwillens Gouda
Sigaretten/sigaarpijpje (Ds95FM) van een man met baard (zelfde als links). Ca. 1880. Vindplaats: Achterwillens Gouda
Drie sigaretten/sigaarpijpjes (Ds95FM) in de vorm van een Romeinse soldaat. Ca. 1880. Vindplaats: Achterwillens Gouda
Sigaretten/sigaarpijpje (Ds95FM) van een man met sik en snor.
Ca. 1880. Pijpenmaker: Firma P.J. van der Want Azn
Vindplaats: Achterwillens Gouda
Sigaretten/sigaarpijpje (Ds95FM) met een bokkenkop.
Eind 19e eeuw. Fabriek onbekend.
CLEOPATRA ALS SIGARETTENPIJPJE
De Goudse pijpenmakers moesten in de 19e eeuw wel tot het uiterste gaan om het pijprokende publiek te kunnen binden om toch maar hun producten te kopen. Naast de bekende Goudse lange kleipijpen, waar Gouda een paar eeuwen om bekend heeft gestaan als kwaliteitsproduct, ging men (noodgedwongen) in de Goudse pijpenfabrieken er toe over om steeds meer figurale pijpen te produceren. Omdat de sigaret en sigaar meer en meer de kleipijp aan het vervangen waren, maakte men nu ook sigaretten/sigaarpijpjes. Een korte kleipijp waar men zijn sigaret of sigaartje in kon steken.
DS95FM
Vindplaats: Achterwillens Gouda
Bodemvondst: polder Bloemendaal Gouda
De voorstelling van het laat 19e eeuwse pijpenkopje betreft Cleopatra, die leefde omstreeks het begin van onze jaarwisseling (Januari 69 voor Christus tot augustus 30 voor Christus). Zij is koningin van het oude Egypte geweest. Cleopatra was verreweg de bekendste van de vele gelijknamige Egyptische vorstinnen en wordt gewoonlijk kortweg als Cleopatra aangeduid. Als mede-heerser over Egypte overleefde Cleopatra een staatsgreep die werd uitgedokterd door de hovelingen van haar broer. Ze ging vervolgens een verhouding aan met de Romeinse keizer Julius Caesar, waardoor ze haar greep op de troon kon verstevigen. Na de moord op Caesar verbond ze zich aan Marcus Antonius, bij wie zij een tweeling kreeg. Later trouwde zij met Marcus Antonius en baarde nog een zoon. Alles bij elkaar had Cleopatra vier kinderen, drie bij Antonius en een bij Caesar. Nadat Antonius rivaal en Caesars wettelijke opvolger, Gaius Julius Caesar Octavius, zich vanuit Rome tegen Egypte keerde, benam Cleopatra zich van het leven. Haar nalatenschap overleeft in de vorm van talloze dramatiseringen van haar levensverhaal, zoals Antonius en Cleopatra geschreven door William Shakespeare , verscheidene moderne films en het uitbrengen van een kleipijpje met haar beeltenis.